Xây dựng nông thôn mới, Chương trình nông thôn mới tạo đổi thay diện mạo quê hương

Địa điểm: Khắp các vùng nông thôn Việt Nam

Vị trí: Toàn quốc

Loại hình: Chương trình mục tiêu quốc gia

Thời gian xây dựng/hình thành: Triển khai từ năm 2010

Đặc điểm nổi bật: Nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, phát triển hạ tầng, kinh tế, văn hóa, xã hội nông thôn bền vững.

Xây dựng nông thôn mới, Chương trình nông thôn mới tạo đổi thay diện mạo quê hương, không chỉ là một khẩu hiệu mà đã trở thành hiện thực sống động tại khắp các vùng miền đất nước Việt Nam. Đây là một hành trình dài hơi, bền bỉ, được khởi xướng với tầm nhìn chiến lược nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn, đồng thời kiến tạo một môi trường sống xanh, sạch, đẹp và phát triển bền vững. Chương trình Nông thôn mới đã và đang chứng minh hiệu quả vượt trội, mang lại những chuyển biến tích cực, toàn diện, từ cơ sở hạ tầng đến kinh tế, văn hóa, xã hội, góp phần không nhỏ vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Từ những con đường đất lầy lội đến những tuyến đường bê tông rộng rãi, từ những ngôi nhà tranh vách đất đến những căn nhà kiên cố, khang trang, từ nền kinh tế thuần nông lạc hậu đến những mô hình sản xuất hiệu quả, tất cả đều là minh chứng rõ nét cho sự “đổi thay diện mạo quê hương” mà Chương trình Nông thôn mới mang lại.

Giới thiệu chung về Chương trình nông thôn mới và tầm quan trọng của nó trong công cuộc phát triển đất nước

Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới ra đời trong bối cảnh nước ta bước vào giai đoạn phát triển mới, với nhiều thách thức đặt ra cho khu vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Mục tiêu tổng quát của chương trình là xây dựng nông thôn có kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội đồng bộ, hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ; đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; hệ thống chính trị ở nông thôn được củng cố. Những giá trị cốt lõi mà nông thôn mới mang lại không chỉ dừng lại ở sự phát triển về vật chất mà còn là sự thăng hoa về tinh thần, là sự gắn kết cộng đồng và là sự khẳng định vị thế của người nông dân trong xã hội hiện đại. Chương trình đã tạo ra một làn sóng thi đua sôi nổi, khơi dậy nội lực và tinh thần tự chủ của mỗi người dân, mỗi địa phương.

Đổi thay toàn diện về hạ tầng cơ sở và cảnh quan môi trường nông thôn

Một trong những thành tựu dễ nhận thấy nhất của Chương trình nông thôn mới chính là sự đổi thay mạnh mẽ về hạ tầng cơ sở. Mạng lưới giao thông nông thôn được nâng cấp và mở rộng, với hàng ngàn km đường liên xã, liên thôn được trải nhựa hoặc bê tông hóa, giúp việc đi lại, giao thương hàng hóa trở nên thuận tiện hơn bao giờ hết. Điều này không chỉ rút ngắn khoảng cách địa lý mà còn kết nối các vùng miền, thúc đẩy giao lưu kinh tế, văn hóa. Bên cạnh đó, hệ thống điện, nước sạch và thông tin liên lạc cũng được cải thiện đáng kể. Hầu hết các hộ dân ở nông thôn đã được sử dụng điện lưới quốc gia, nước sạch sinh hoạt và tiếp cận dễ dàng với internet, điện thoại, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và khả năng tiếp cận thông tin. Nâng cao chất lượng môi trường sống và cảnh quan xanh, sạch, đẹp là một mục tiêu quan trọng khác. Nhiều địa phương đã triển khai hiệu quả các mô hình thu gom, xử lý rác thải, trồng cây xanh, chỉnh trang khuôn viên nhà cửa, đường làng ngõ xóm, tạo nên một diện mạo nông thôn tươi mới, khang trang và đáng sống hơn.

Phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập và đời sống vật chất của người dân

Chương trình nông thôn mới đã tạo động lực mạnh mẽ cho việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững. Từ việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, phát triển các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, đến việc hình thành các chuỗi giá trị liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, đã giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp và giá trị gia tăng. Song song đó, việc phát triển ngành nghề phi nông nghiệp và dịch vụ cũng được chú trọng, tạo thêm nhiều việc làm và nguồn thu nhập ổn định cho người dân nông thôn. Nhiều làng nghề truyền thống được phục hồi, phát triển, các mô hình du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái được hình thành, mang lại sinh kế mới và đa dạng hóa nguồn thu nhập. Chương trình cũng đặc biệt quan tâm đến việc hỗ trợ đào tạo nghề, tạo việc làm và giảm nghèo bền vững. Hàng ngàn lao động nông thôn đã được tiếp cận các khóa đào tạo nghề phù hợp, giúp họ có kỹ năng để làm việc trong các khu công nghiệp, doanh nghiệp hoặc tự tạo lập công việc kinh doanh tại địa phương, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo và nâng cao mức sống chung.

Nâng tầm văn hóa, giáo dục và hệ thống y tế cộng đồng

Bên cạnh những thành tựu về kinh tế và hạ tầng, Chương trình nông thôn mới còn góp phần quan trọng vào việc nâng tầm văn hóa, giáo dục và hệ thống y tế cộng đồng. Các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống được khuyến khích, từ việc phục dựng các lễ hội dân gian, gìn giữ các làn điệu dân ca, đến việc xây dựng các nhà văn hóa cộng đồng, điểm sinh hoạt văn hóa, tạo không gian giao lưu, gắn kết cho người dân. Đầu tư cho giáo dục luôn là ưu tiên hàng đầu, với việc xây dựng mới, cải tạo trường học, mua sắm trang thiết bị giảng dạy hiện đại, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, giúp con em nông thôn có điều kiện học tập tốt hơn, tiếp cận kiến thức mới. Cải thiện chất lượng dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe ban đầu cũng là một trọng tâm. Các trạm y tế xã được củng cố, nâng cấp, đội ngũ y bác sĩ được đào tạo nâng cao trình độ, đảm bảo người dân nông thôn được tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản, kịp thời, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Sự tham gia của cộng đồng và vai trò của người dân trong xây dựng nông thôn mới

Điểm nổi bật và cũng là yếu tố quyết định thành công của Chương trình nông thôn mới chính là sự tham gia tích cực và phát huy vai trò chủ thể của người dân. Người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn là chủ thể trực tiếp tham gia vào quá trình lập kế hoạch, giám sát và thực hiện các dự án. Tinh thần “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” được đề cao, khơi dậy ý thức tự lực, tự cường, đóng góp công sức, trí tuệ và vật chất để xây dựng quê hương. Bên cạnh đó, việc xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh ở cơ sở, đảm bảo an ninh trật tự cũng là nền tảng quan trọng. Các tổ chức Đảng, chính quyền, đoàn thể được củng cố, phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, vận động người dân đồng lòng thực hiện các mục tiêu của chương trình. An ninh trật tự được đảm bảo tạo môi trường ổn định cho người dân yên tâm lao động sản xuất và phát triển kinh tế.

Nhìn lại chặng đường đã qua, Chương trình Xây dựng nông thôn mới thực sự là một cuộc cách mạng sâu rộng, toàn diện, đã và đang thay đổi căn bản diện mạo nông thôn Việt Nam. Từ những con đường bêtông rộn ràng tiếng xe, những cánh đồng lúa xanh mướt ứng dụng công nghệ cao, đến những mái nhà khang trang, những nụ cười rạng rỡ của người dân, tất cả đều minh chứng cho sức sống và sự vươn lên mạnh mẽ của nông thôn mới. Cuộc sống của người dân ngày càng ấm no, hạnh phúc hơn, không gian làng quê ngày càng trở nên tươi đẹp, văn minh nhưng vẫn giữ được nét truyền thống vốn có. Đây không chỉ là thành quả của những chính sách đúng đắn mà còn là sự kết tinh của tinh thần đoàn kết, ý chí vươn lên không ngừng của mỗi người dân trên khắp mọi miền đất nước.